Skip to content
Anasayfa İletişim Haberler Bağlantılar
Dizin ÖSS HAZIRLIK Anasayfa Arama site haritası You are here: Dizin Kimyasal denge genel kimya kimya konuları
HEPSI |0-9 |A |B |C |D |E |F |G |H |I |J |K |L |M |N |O |P |Q |R |S |T |U |V |W |X |Y |Z
Dizin genel kimya kimya konuları
Search by tag : genel kimya, kimya konuları, ATOM ve PERİYODİK TABLO
KİMYASAL DENGE
Yazar Administrator
Salı, 13 Mart 2007
Currently 5.00/5 12345 Rating 5.0/5 (2 votes)
KİMYASAL DENGE
• KİMYASAL DENGE
Bu bölüme kadar kimyasal olayları tek yönlü reaksiyonlar olarak düşünmüştük. Gerçekte ise çoğu kimyasal olaylar iki yönlü tepkimelerdir.
Örnek olarak sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta :
tepkimesini inceleyelim. Kaba önce bir miktar X ve Y koyalım. Zamanla X ve Y nin reaksiyona girmesinden dolayı miktarı azalacak, Z ve T nin miktarı artacaktır. Oluşan Z ve T reaksiyona girip tekrar X ve Y oluşturacaktır. Bir müddet sonra X ve Y’den Z ve T oluşma hızı ile, Z ve T den X ve Y oluşma hızı birbirine eşit olur. Bu duruma denge durumu denir.
Bu sırada maddelerin konsantrasyonu değişmemekle birlikte her iki yönde reaksiyon eşit hızda sürmektedir. (Dinamik denge) Denge tepkimelerinin çift okla gösterilmesinin sebebi budur.
Her iki yöndeki reaksiyon için hız bağıntısını yazalım.
İleri yöndeki RH1 = k1 [X] . [Y]
Geri yöndeki RH2 = k2 [Z] . [T]
Denge durumu RH1 = RH2 dir. Değerleri yerine koyup düzenlersek;
k1 [X] . [Y] = k2 [Z] . [T]
K’ya kimyasal denge sabiti denir.
Bu eşitlik sözle aşağıdaki şekilde ifade edilir.
NOT : Denge sabitine katı ve sıvı fazdaki maddeler yazılmaz, gaz fazındaki ve suda çözünmüş durumdaki maddeler yazılır.
Bazı reaksiyonlar için denge sabitini yazalım.
NİÇİN DENGE?
Bazı reaksiyonlar tek yönlü bazı reaksiyonlar çift yönlüdür. Bunun izahını şöyle yapabiliriz:
Maksimum düzensizliğe eğilim.
Minimum enerjiye eğilim.
Bir kimyasal reaksiyonda minimum enerjiye eğilim ilkesi denklemi bir tarafa, maksimum düzensizliğe eğilim ilkesi diğer tarafa destekliyorsa bu tür reaksiyonlar genellikle denge reaksiyonudur.
Maksimum düzensizlik: Sıvılar katılara göre daha düzensiz, gazlar sıvılara göre daha düzensizdir. Mol sayısı fazla olan gaz, az olan gaza göre daha düzensizdir. Bir katı bir sıvıda çözünürse düzensizliği artar. Bir gaz bir sıvıda çözünürse düzensizliği azalır.
Minimum Enerji: Bir reaksiyonda ısının bulunduğu taraf (endotermikte sol, ekzotermikte sağ taraf) minimum enerji eğiliminin olduğu taraftır.
denklemine göre; Maksimum düzensizlik sola doğru eğilimli ve minimum enerji sağa doğru eğilimlidir.
denklemine göre; Maksimum düzensizlik sola doğru eğilimli ve minimum enerji sağa doğru eğimlidir.
DENGE SABİTİ İLE İLGİLİ HESAPLAMALAR
Denge sabiti ile ilgili hesaplamalar yapılırken reaksiyona giren maddelerin başlangıç miktarları yazılır, dengeye ulaşıldığında harcanan ve oluşan maddeler hesaplanarak denge anındaki derişimler hesaplanır.
Örnek - 1
tepkimesine göre 1 lt'lik bir kapta 4 mol N2 ve 7 mol H2 alınarak dengeye ulaşıldığında kapta 4 mol H2 bulunuyor.
Buna göre reaksiyonun denge sabiti Kd'nin değeri kaçtır?
Çözüm
Bu resim ekranınıza sığabilmesi için küçültülmüştür. Bu alana tıklayarak büyük resimi görebilirsiniz. Orjinal resimin boyutları 638x217.
KISMİ BASINÇLAR TÜRÜNDEN DENGE SABİTİ (Kp)
Kp ile Kd arasında Kp = Kd.(RT)Dn ilişkisi vardır.
Dn : (Ürünlerin mol sayısı - Girenlerin mol sayısı)
R : Gaz sabiti
T : Mutlak sıcaklık (°K)
DENGE SABİTİNİN DEĞİŞİMİ
Bir denge reaksiyonu ters çevrilirse, K denge sabiti olarak alınır.
tepkimesinin denge sabiti 25 ise
tepkimesinin denge sabiti 1/25'tir.
Bir tepkimenin katsayıları n ile çarpılırsa, K'nın n'ninci kuvveti alınır.
tepkimesinin denge sabiti 4 ise
tepkimesinin denge sabiti (4)2 = 16'dır.
Herhangi bir tepkime diğer tepkimelerin toplamından oluşuyorsa, bu tepkimenin
K (denge sabiti), diğer tepkimelerin denge sabitlerinin çarpımına eşittir.
DENGEYE ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Dengedeki bir sisteme dışarıdan herhangi bir etki yapıldığında denge reaksiyonu sağa veya sola kayarak tekrar dengeye gelmek ister. Yani dışarıdan yapılan etkiye ters şekilde etki verir. Buna Le Chatelier prensibi denir.
1. Derişim
Tepkime dengede iken kaba X gazı eklemek hangi değişikliklere yol açar.
Reaksiyon sağa doğru kayar.
T miktarı ve derişimi artar.
Z;Z miktarı artar ancak derişimi değişmez.
Y miktarı azalır.
X miktarı artar.
k sabiti değişmez. (Sadece sıcaklıkla değişir.)
Tepkime dengede iken kaptan bir miktar Y gazı alınırsa hangi değişiklikler olur.
Reaksiyon sola kayar.
Z ve T’nin miktarı azalır.
X miktarı artar.
Y miktarı azalır.
k sabiti değişmez.
Kaba Z katısı eklemek hangi değişikliklere sabep olur?
Z katı olduğundan dengeyi etkilemez.
2. Basınç - Hacim
Basıncın artması hacmin azalması demektir. Basınç artarsa reaksiyon mol sayısı fazla olan taraftan az olan tarafa kayar. Mol sayısı eşit olan reaksiyonlarda basınç - hacim değişiminin dengeye etkisi olmaz.
3. Sıcaklık
Sıcaklık k sabitini değiştirir. Denge sabitleri yalnızca sıcaklıkla değişir. Denge tepkimelerinde ısı tıpkı bir madde gibi düşünülmelidir. Ekzotermik reaksiyonlarda ısı sağ tarafa yazıldığından sıcaklık arttırılınca reaksiyon sola kayar. K sabiti küçülür. Endotermik reaksiyonlarda ısı sol tarafa yazıldığından sıcaklık arttırıldığında reaksiyon sağa kayar. K sabiti büyür.
Not 1 : Dengedeki bir tepkimeye katalizör kullanılması dengeyi etkilemez. Ancak dengeye ulaşmamış reaksiyonlarda katalizör kullanılması, dengeye ulaşma hızını arttırır.
Not 2 : Dengedeki bir reaksiyona, reaksiyona girmeyen herhangi bir madde eklemek dengeyi etkilemez.
DENGEYİ KONTROL
Herhangi bir anda reaksiyonun dengede olup olmadığının incelenmesi olayıdır. Herhangi bir andaki bulunan derişimler denge ifadesinde yerine yazılır. Bulunan değer Kd'ye eşit çıkarsa sistem dengededir, denilir. Bulunan değer Kd'den büyükse reaksiyon sola doğru işliyor, bulunan değer Kd'den küçükse reaksiyon ürünler yönüne (sağa doğru) işliyor, demektir.
Örnek - 2
1 lt'lik bir kapta 2 mol X, 3 mol Y, 1 mol T ve 1 mol Z bulunduğu anda;
I. Sistem dengededir.
II. Zamanla X ve Y miktarı artar.
III. Reaksiyon sağa doğru ilerler.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Çözüm
Dengeyi kontrol etmek için verilen derişimler yerine konularak bulunan değer K' olsun.
Gerçek denge sabiti Kd = 3 olduğundan tepkime sağa doğru kayacaktır. X ve Y miktarları azalacak, Z ve T miktarları ise artacaktır.
Buna göre Cevap Yalnız III olur.
Şayet K' = Kd olsaydı, sistem dengededir ifadesi doğru olurdu.
Add as favourites (89) | Quote this article on your site | Views: 26657
Comments (2)
1. 05-04-2007 21:03
kimyasal denge
vallahi süper olmuş çççooook işime yaradı süper valla allahtuttuğunuzu altın etsin inşallah
Guest
mertBu mail adresi spam botlara karşı korumalıdır, görebilmek için Javascript açık olmalıdır
2. 20-01-2008 21:19
kimyasal denge
yaww şu kimyadan hiçbişey anlamıyorum amaa sitenizin banaa ufaktaa olsa faydası olduu teşk. ederm umarım yazılım iy geçer
Guest
breezeBu mail adresi spam botlara karşı korumalıdır, görebilmek için Javascript açık olmalıdır
Only registered users can write comments.
Please login or register.
Powered by AkoComment Tweaked Special Edition v.1.4
< Önceki Sonraki >
[ Geri ]
Ana Menü
Dizin
ÖSS HAZIRLIK
Anasayfa
Arama
site haritası
dersler
Reaksiyon hızı
Reaksiyon entelpisi
Radyoaktiflik
Madde ve özellikleri
Kimyasal hesaplamalar
Kimyasal denklemler
Kimyasal denge
Kimyasal bağlar
Hidrokarbonlar
Hidrojen ve hidrojenin özellikleri
Gazlar
Fonksiyonel gruplar
Elektro kimya
Çözünürlük dengesi
cözeltiler
Bileşikler
Atom ve periyodik tablo
asit baz kavramları
Bor un Tarihçesi
Bor Mineralleri
Kimler Sitede
Şuanda 45 misafir bağlı Popüler
KİMYASAL BAĞLAR
MADDE ve ÖZELLİKLERİ
ÇÖZELTİLER
GAZLAR
ATOM ve PERİYODİK TABLO
Son Haberler
Demir ve kükürt elementlerinden kimyasal yolla demir sülfür elde edilmesi
suyun elektrolizi
Potasyum kloratın kimyasal yolla ayrıştırılmasının incelenmesi
ALKALİ METALLER
BİZMUT
favoriler
KİMYASAL BAĞLAR (179)
GAZLAR (92)
REAKSİYON HIZI (91)
KİMYASAL DENGE (89)
ÇÖZELTİLER (89)
More favourites...
Copyright © 2005 - 2008 kimya. Designed by JoomlArt.com
Joomla! is Free Software released under the GNU/GPL License.
JoomSEF SEO by Artio.
[+]
+
www.htmlkodes.tr.gg
